Polski sektor bankowy i pozycja Banku Millennium/Grupy BM

Podczas gdy rok 2021, mimo, że występowały w nim zaburzenia i znajdował się pod wpływem kolejnych fal pandemii, był rokiem ożywienia oraz dostosowania do „nowej pandemicznej” rzeczywistości, to rok 2022 rozpoczął się mocnym akcentem – w 1 kw. 2022 r. banki komercyjne odnotowały wzrost zysku netto o +130% r/r (dane KNF dla segmentu banków komercyjnych wykorzystane w niniejszym rozdziale). Głównym czynnikiem wzrostu był wynik z tytułu odsetek, który wzrósł o 44% r/r. Koszty związane z IPS w czerwcu 2022 r. (sektor ogółem: 3,2 mld zł) zmniejszyły zyski w 2kw. 2022 r., ale mimo to zyski netto w I półroczu 2022 r. (8,8 mld zł) utrzymały się znacznie powyżej poziomu w analogicznym okresie poprzedniego roku (wzrost o 48% r/r). 3kw. 2022 r. przyniósł definitywny koniec tych dobrych wyników, z powodu znaczącego kosztu wakacji kredytowych, który spowodował stratę netto banków komercyjnych w 3 kw. 2022 r. w wysokości 5,8 mld zł. W konsekwencji zysk netto w okresie 1-3kw. 2022 r. zmniejszył się do zaledwie 3 mld zł. Dodatnia wcześniej dynamika zysków r/r stała się ujemna i wyniosła -66%. Skumulowany zysk netto za okres styczeń-listopad ’22 (ostatnie dostępne dane; okres styczeń-listopad ’22 wykorzystany w tej części raportu w odniesieniu do wyników za 2022 r.) wyniósł 9,9 mld zł i był niższy o 15% r/r.

Pomijając znaczące czynniki nadzwyczajne, trendy operacyjne w sektorze bankowym dalej się poprawiały w ciągu roku 2022. W okresie styczeń-listopad ’22 tempo wzrostu przychodów r/r uległo przyspieszeniu do 29% z 9% w całym 2021 r. Przychody odsetkowe, który ponownie stał się głównym źródłem wzrostu przychodów, odnotował wzrost o 55% r/r po spadku o 1% w 2021 r. Marża odsetkowa netto (NIM) poprawiła się znacząco (3,08% w stosunku do 2,07% w 2021 r.). Natomiast wynik z prowizji wzrósł o 9% r/r po 16% wzroście w 2021 r., podczas gdy jego udział w przychodach ogółem spadł do 22% z 26% w 2021 r. Banki kontynuowały ograniczanie kosztów (dodatkowym utrudnieniem były koszty IPS), jednakże szybko rosnąca inflacja oraz presja płacowa przełożyły się na 25% r/r wzrost kosztów operacyjnych, po wzroście o 1% w 2021 r. Tym niemniej, wskaźnik koszty/dochody dla banków komercyjnych ogółem poprawił się do 55% z 60% w roku 2021. Pandemia przyspieszyła ucyfrowienie sektora, co było widoczne między innymi w dalszej likwidacji oddziałów i redukcji liczby pracowników. Na koniec listopada 2022 r., liczba oddziałów bankowych była o 4% niższa niż na koniec 2021 r., natomiast liczba pracowników pozostała bez zmian, chociaż liczba pracowników oddziałów zmniejszyła się o 4% r/r. Koszty ryzyka pozostawały bez zmian r/r przeciwnie niż w roku 2021, kiedy 48% spadek tych kosztów był jednym z głównych powodów istotnej poprawy wyników sektora. W okresie styczeń-listopad ’22 koszty ryzyka odpowiadały mniej niż 20% zysku operacyjnego w porównaniu z 23% rok wcześniej. Udział kredytów koszyka 3 zmniejszył się poniżej 5,5% z 5,8% na koniec roku 2021 r., natomiast wskaźnik pokrycia pozostawał na dość stabilnym poziomie 61%. Wskaźnik ROE sektora za 12-miesięczny okres do listopada 2022 r. wyniósł 4,4% wobec szczytu w maju na poziomie 6,7% i 3,1% na koniec roku 2021. Zgodnie z danymi KNF, w okresie styczeń-listopad ’22 jedenaście banków komercyjnych zaksięgowało łączną stratę netto w wysokości 4,6 mld zł (dziewięć banków zaksięgowało łączną stratę  w wysokości prawie 4,0 mld zł w 2021 r.), natomiast ich udział w aktywach ogółem sektora wyniósł 16%.

Polski sektor bankowy utrzymywał bardzo silną pozycję kapitałową, ale wszystkie wskaźniki uległy obniżeniu r/r. Na koniec września 2022 r. fundusze własne polskich banków komercyjnych osiągnęły 200 mld zł (na koniec 2021 r.: 206 mld zł), natomiast współczynniki kapitałowe obniżyły się w porównaniu z poziomami z końca 2021 r. (TCR 18,1% na koniec września ’22 w porównaniu z 19,4%, a wskaźnik Tier 1 na poziomie 16,2% w porównaniu z 17,3%).

Rok 2022 przyniósł procesy dalszej koncentracji i konsolidacji sektora. Na koniec listopada 2022 r. udział pięciu największych banków w aktywach sektora ogółem wyniósł 58% w porównaniu z 57% na koniec 2021 roku. Liczba banków komercyjnych pozostawała niezmieniona na poziomie 30.

Na koniec 2022 roku, Bank Millennium znajdował się na 7 miejscu wśród największych banków komercyjnych w Polsce wg aktywów ogółem i depozytów. Udział Banku w depozytach wynosił 5,9% (5,5% na koniec roku 2021), a w kredytach 5,9% (6,1%). Grupa Banku Millennium utrzymywała relatywnie silniejszą pozycję w segmencie gospodarstw domowych (kredyty 8,2% wobec 8,3% na koniec roku 2021, depozyty odpowiednio 6,8% i 6,8%), w szczególności w kredytach hipotecznych (8,9% wobec 8,7% na koniec roku poprzedniego), niehipotecznych (pow. 8,8% wobec 8,6% odpowiednio) czy transakcjach dokonanych kartami (8,0% za trzy kwartały roku 2022 wobec 7,8% w roku 2021). W segmencie przedsiębiorstw, gdzie Grupa posiada mniejszy udział niż w segmencie detalicznym (4,0% w depozytach i 3,9% w kredytach), ponadprzeciętną pozycję Grupa prowadzi dystrybucję swoich produktów i usług poprzez sieć 635 placówek (własne oraz franczyzowe), a także kanałami elektronicznymi w tym poprzez bankomaty, Internet, aplikacje telefoniczne i mobilne.

*Dane na wrzesień 2022