Ryzyko kredytowe

Ryzyko kredytowe oznacza niepewność dotyczącą wywiązania się przez Klienta z zawartych z Grupą umów z zakresu jego finansowania, czyli spłaty w określonym czasie kapitału i odsetek, co może spowodować stratę finansową Grupy.

Realizowana w Grupie polityka kredytowa opiera się na zbiorze następujących zasad:

• centralizacja procesu decyzji kredytowych;
• wykorzystanie określonych modeli scoringowych/ratingowych dla każdego segmentu Klientów/typu produktów;
• wykorzystanie narzędzi informatycznych (ang.workflows) w celu wspomagania procesu kredytowego na wszystkich etapach;
• istnienie wyspecjalizowanych departamentów decyzji kredytowych dla poszczególnych segmentów Klienta;
• regularny monitoring portfela kredytowego, zarówno na poziomie każdej transakcji z osobna w przypadku istotnych ekspozycji, jak również na poziomie pod-portfela kredytowego (ze względu na segment Klienta, typ produktu, kanał dystrybucji, itd.);
• wykorzystanie struktury limitów i pod-limitów ekspozycji kredytowej w celu uniknięcia koncentracji ryzyka oraz promowania efektu dywersyfikacji portfela kredytowego;
• istnienie odrębnej jednostki odpowiedzialnej za nadawanie ratingu Klientowi korporacyjnemu, oddzielając tym samym badanie oceny zdolności kredytowej Klienta i przyznanie transakcji kredytowej od oceny jego wiarygodności.

W obszarze ryzyka kredytowego w 2021 Grupa skoncentrowała się na dostosowaniu zasad polityki kredytowej do zmieniających się warunków gospodarczych oraz doskonaleniu narzędzi i procesów zarządzania ryzykiem kredytowym, a w szczególności:

• uaktualnieniu Strategii ryzyka na lata 2022-2024;
• optymalizacji metodologii, narzędzi i procesów zarządzania ryzykiem kredytowym dla klientów detalicznych oraz korporacyjnych;
• uaktualnieniu klasyfikacji ryzyka branżowego i limitów branżowych.

W segmencie detalicznym szczególną uwagę skupiono na dostosowaniu i optymalizacji polityki kredytowej do sytuacji rynkowej wynikającej ze zmieniających się uwarunkowań pandemii koronawirusa COVID-19. Podjęto szereg działań rozwojowych w obszarze kredytów hipotecznych, mających na celu optymalizację, automatyzację oraz digitalizację procesu. Podjęto również podobne działania w obszarze klienta biznesowego w ramach udzielania produktów na finansowanie działalności, jednocześnie kładąc nacisk na podwyższenie poziomu zabezpieczenia portfela gwarancjami udzielanymi przez BGK. Prowadzono również dalsze działania pod kątem ogólnej digitalizacji i automatyzacji procesów kredytowych.

W segmencie korporacyjnym Grupa koncentrowała się na optymalnym wykorzystaniu kapitału przy utrzymaniu dotychczasowej dochodowości i zachowaniu dobrego profilu ryzyka. Grupa prowadziła również działania mające na celu usprawnienie i przyśpieszenie procesów kredytowych, w tym decyzyjnych. Bank szczególnie skupił się na kredytach inwestycyjnych, w tym ze wparciem publicznym – całościowo zweryfikował i usprawnił procesy w tym obszarze, przygotowując się do planowanego zwiększenia portfela tych kredytów.  Podobnie jak w poprzednich okresach kontynuowano prace nad doskonaleniem narzędzi informatycznych wspierających proces kredytowy. Grupa kontynuowała również ścisły monitoring portfela kredytowego, jak również indywidualny monitoring największych ekspozycji.

Udział kredytów z utratą wartości, obejmujących Fazę 3 oraz aktywa POCI (ang. Purchased or Originated Credit Impaired) w sytuacji zagrożonej (default), w portfelu kredytowym ogółem, na koniec grudnia 2021 wynosił 4,39%. Oznacza to spadek z poziomu 4,95% rok temu. Należy zwrócić także uwagę, że kształtowanie się tego wskaźnika w trakcie całego roku wykazywało stabilny, równomierny spadek (marzec 2021 – 4,85%, czerwiec 2021 – 4,71% oraz wrzesień 2021 – 4,65%). Wynikało to w dużej mierze z polityki Grupy w zakresie sprzedaży oraz spisywania w ciężar rezerw portfela z utratą wartości. Grupa Banku Millennium może w dalszym ciągu cieszyć się aktywami o jednej z najwyższych jakości wśród polskich banków. Udział kredytów przeterminowanych o ponad 90 dni w portfelu ogółem uległ także zmniejszeniu w ostatnim roku z 2,74% w 2020 roku do 2,27% w grudniu 2021.

Wskaźnik pokrycia kredytów zagrożonych utratą wartości, obecnie definiowany jako relacja całkowitych odpisów na ryzyko do łącznej wartości kredytów z koszyka 3 oraz POCI w sytuacji default, uległ podwyższeniu z 66% w grudniu 2020 do 69% obecnie. Pokrycie rezerwami ogółem kredytów przeterminowanych ponad 90 dni również wzrosło z poziomu 119% rok temu do 133% obecnie.  Oba te wskaźniki uległy poprawie pomimo wyeliminowania (spisanie) z portfela kredytowego Grupy w 2021 roku ok. 345 mln zł należności pokrytych rezerwami w 100 proc.

Dynamikę głównych wskaźników ilustrujących jakość portfela kredytowego Grupy przedstawia poniższa tabela:

Wskaźniki kredytów z utratą wartości wg poszczególnych segmentów wykazują trend spadkowy zarówno w portfelu detalicznym z 4,9% do 4,55% (w tym kredyty hipoteczne charakteryzują się spadkiem z poziomu 2,48% do 2,17%), jak i w portfelu przedsiębiorstw z poziomu 5,11% do 3,86% (w tym dla portfela leasingowego spadek o 1,31 p.p., a dla portfela pozostałych przedsiębiorstw o 1,19 p.p.). W zeszłym roku wartość walutowych kredytów hipotecznych zmniejszyła się aż o ok. 30% rok do roku (w ujęciu złotowym). Dodatkowo należy zwrócić uwagę na fakt, iż portfel walutowych kredytów hipotecznych przejęty wraz z Euro Bankiem, w kwocie ok. 0,8 mld zł, jest objęty gwarancjami oraz zwolnieniem z odpowiedzialności wystawionymi przez Société Genéralé. Po korekcie o ten portfel, udział walutowych kredytów hipotecznych (netto) w całkowitym portfelu kredytowym spadł z 17,4% do 11,4%. Poprawa struktury walutowej portfela kredytów hipotecznych była wsparta istotnym wzrostem sprzedaży kredytów w PLN.

Portfel Grupy charakteryzuje się odpowiednią dywersyfikacją, zarówno ze względu na koncentrację największych ekspozycji, jak i ze względu na koncentrację w sektorach gospodarki. Udział 10 największych ekspozycji utrzymuje się na bezpiecznym, niskim poziomie 4,5% (spadek w 2021 roku z 5,0% na koniec 2020).

Udział głównych sektorów w portfelu Grupy przedstawia poniższy rysunek: