Polski sektor bankowy i pozycja Banku Millennium

Silny wzrost wolumenów biznesowych wraz z poprawą marzy odsetkowej, w stosunku do niskich poziomów bazowych w roku 2016 w wyniku wcześniejszych obniżek stóp procentowych, przyniósł silny wzrost dochodów odsetkowych, który to wzrost stał się głównym czynnikiem poprawy zyskowności polskich banków w roku 2017 (+12,1%).  Przychody z prowizji i opłat  również wykazały solidny wzrost (+9,1%) w wyniku większej liczby sprzedanych klientom produktów i usług.  Tak silny wzrost przychodów z podstawowej działalności bankowej zapewnił wzrost przychodów operacyjnych ogółem w roku 2017 w stosunku do roku 2016, gdy to banki polskie zrealizowały nadzwyczajny zysk kapitałowy na poziomie ok. 2 mld PLN z transakcji VISA. Koszty operacyjne i rezerwy na ryzyko również wzrosły w roku 2017 w porównaniu z rokiem poprzednim, co oznacza, że zysk netto sektora w roku 2017 wyniósł 13,6 mld PLN i był lekko niższy niż wynik uzyskany w roku 2016.

4 kwartał 2017 r. przyniósł również dalsze wyjaśnienia i zmiany wymogów kapitałowych nakładanych na banki, w tym wdrożenie nowego bufora na ryzyko systemowe (3%), mającego zastosowanie do wszystkich banków od roku 2018, który to bufor zastąpił wcześniejsze dodatkowe, szczególne bufory KNF. Ponadto polski regulator dokonał przeglądu buforów innych instytucji o znaczeniu systemowym oraz buforów filara 2 dotyczących ekspozycji w walutowe kredyty hipoteczne. Wreszcie, bufor zabezpieczający został zwiększony o 0,625% od roku 2018 do poziomu 1,875%. W listopadzie 2017r. KNF przedstawiła zalecenia odnośnie polityki dywidendy dla banków wprowadzając, dla celów wypłaty dywidendy, następujące dodatkowe bufory ponad minimum wymagane dla TCR: +1,5% umożliwiający wypłatę 50%; dodatkowe 0,625% (pełny bufor zabezpieczający 2,5%) dla wypłaty 75%; dodatkowy indywidualnie określony bufor stress test add-on dla wypłaty 100%. KNF utrzymała dodatkowe kryteria dla banków posiadających portfele walutowych kredytów hipotecznych (K1 oparty na udziale walutowych kredytów hipotecznych w portfelu ogółem oraz K2 oparty na udziale walutowych kredytów hipotecznych z lat 2007-2008 w portfelu walutowych kredytów hipotecznych ogółem). Taka sytuacja uniemożliwi wielu bankom wypłacenie dywidendy z zysków za 2017 rok, co jeszcze bardziej zwiększy już wysokie wskaźniki kapitału i adekwatności kapitałowej notowane przez polskie banki. W listopadzie 2017 roku, kapitały własne banków polskich osiągnęły poziom 204 mld PLN, a wskaźnik wypłacalności wzrósł do 18,6% (Łączny Wskaźnik Kapitałowy – TCR) oraz do 17,2% (wskaźnik Tier 1 – dane za wrzesień 2017r.). Silna pozycja kapitałowa polskich banków jest elementem pozytywnym z punktu widzenia ryzyka, aczkolwiek jest czynnikiem negatywnym z punktu widzenia zwrotu dla inwestorów (słabszy wskaźnik ROE i ograniczona dywidenda).

Na koniec września 2017 roku Grupa Banku Millennium znalazła się na 7 miejscu wśród największych banków komercyjnych w Polsce wg aktywów ogółem i na 6 miejscu wg depozytów. Na koniec roku 2017 udział Banku w rynku wyniósł 5% w depozytach oraz 4,4% w kredytach. Grupa Banku Millennium, składająca się z samego Banku oraz spółki leasingowej, towarzystwa funduszy inwestycyjnych oraz domu maklerskiego, utrzymuje relatywnie silniejszą pozycje w segmencie detalicznym (5.7% w depozytach oraz 5,5% w kredytach, w tym 6% w kartach płatniczych, 7% w kredytach hipotecznych i 8% w transakcjach dokonanych kartami kredytowymi). W segmencie przedsiębiorstw Grupa Banku Millennium posiada udział w rynku powyżej średniego poziomu w produktach leasingowych i faktoringowych. Grupa prowadzi dystrybucję swoich produktów i usług poprzez sieć 355 oddziałów, a także kanałami elektronicznymi w tym poprzez bankomaty, Internet, aplikacje telefoniczne i mobilne.

Bank oczekuje zwiększenia wolumenu kredytów w 2018 roku dzięki przewidywanemu odbudowaniu poziomu inwestycji przedsiębiorstw i dalszemu wzrostowi sprzedaży kredytów hipotecznych i pożyczek gotówkowych. Po stronie depozytów, silny wzrost winien się utrzymać dzięki rosnącym rozporządzalnym dochodom polskich gospodarstw domowych.

Istnieją również potencjalne czynniki zewnętrzne, które w nadchodzących kwartałach mogą mieć istotny wpływ na działalność i wyniki polskiego sektora bankowego (oraz Banku Millennium):

• W dniu 2 sierpnia 2016 r. trafił do Sejmu prezydencki projekt ustawy o pomocy walutowym kredytobiorcom hipotecznym. Zgodnie z tym projektem, ustawą mają być objęte umowy kredytów walutowych (wszystkie waluty) zawarte od 1 lipca 2000 r. do 26 sierpnia 2011 r. (wejście w życie tzw. „ustawy antyspreadowej”). Niniejszy projekt ustawy dotyczy zwrotu części spreadów walutowych stosowanych przez banki. W dniu 2 sierpnia 2017 r. do Sejmu trafił nowy projekt prezydencki, który dotyczy zmian w ustawie o Wsparciu kredytobiorców znajdujących się w trudnej sytuacji finansowej, którzy zaciągnęli kredyty mieszkaniowe. W dniu 13 października 2017 r. w Sejmie odbyło się pierwsze czytanie ustawy i projekt został skierowany do komisji sejmowej. Projekt ten zakłada modyfikację działającego Funduszu Wsparcia Kredytobiorców poprzez wyodrębnienie dwóch Funduszy: Funduszu Wspierającego oraz Funduszu Restrukturyzacyjnego. W zakresie Funduszu Wspierającego projekt ustawy zmierza do zwiększenia dostępności środków z funduszu poprzez: złagodzenie kryteriów jakie musi spełnić kredytobiorca starający się o wsparcie, zwiększenia maksymalnej kwoty wsparcia, wydłużenia okresu na jaki udzielane jest wsparcie, umorzeniu części udzielonego wsparcia pod warunkiem terminowej spłaty do funduszu. Fundusz Restrukturyzacyjny ma służyć przewalutowaniu walutowych kredytów hipotecznych na PLN. Projekt ustawy zawiera bardzo generalne uregulowania i nie precyzuje kryteriów kwalifikujących do takiego przewalutowania ani jego zasad. Kwartalne wpłaty do nowego Funduszu Restrukturyzacyjnego dokonane przez kredytodawców mają nie przekraczać równowartości portfela kredytów hipotecznych w walutach obcych i stopy 0,5%. Maksymalne koszty dla całego sektora, szacowane przez KNF, wynoszą do 2,8 mld PLN w pierwszym roku działania Funduszu Restrukturyzacyjnego. Zgodnie z projektem ustawy, KNF może wydać zalecenie dla kredytodawców określające zasady dobrowolnej konwersji wierzytelności podlegających restrukturyzacji z uwzględnieniem stabilności systemu finansowego i skutecznego wykorzystania środków finansowych Funduszu Restrukturyzacyjnego. Łącznie z opisanymi powyżej projektami w chwili obecnej w Sejmie złożone zostały cztery projekty ustaw i w konsekwencji nie jest możliwe oszacowanie wpływu proponowanych regulacji na sektor bankowy i Grupę. Jednakże o ile któryś z projektów zostanie wdrożony i stanie się obowiązkowy do wykonania przez banki, może to doprowadzić do znacznego obniżenia rentowności Grupy oraz jej pozycji kapitałowej.
• Wzrost niepewności związany z sytuacja na globalnych rynkach finansowych oraz czynnikami geopolitycznymi (n.p. polityka administracji D.Trumpa, opuszczenie przez Wielką Brytanie struktur Unii Europejskiej) może obniżyć perspektywy wzrostu w gospodarce światowej zmniejszając skalę ożywienia gospodarczego w Polsce.
• Szybsza niż oczekuje się odbudowa inwestycji przedsiębiorstw powinna przyczynić się do silniejszego wzrostu kredytów inwestycyjnych. Z uwagi jednak na dobre wyniki finansowe i wysoką płynność polskich przedsiębiorstw, popyt sektora przedsiębiorstw na finansowanie zewnętrzne może pozostać ograniczony.
• Potencjalny wzrost rentowności polskich obligacji w wyniku większych potrzeb pożyczkowych, globalnych nastrojów oraz spodziewanych wzrostów stop procentowych w Polsce.
• Nadal dobra sytuacja na rynku pracy i rosnące dochody gospodarstw domowych powinny wspomagać popyt na kredyt gospodarstw domowych oraz jakość portfela kredytów. Z drugiej strony wzrost kosztów pracy może wpłynąć na pogorszenie sytuacji finansowej części przedsiębiorstw.