Pozycje bilansowe i pozabilansowe

Kredyty i pożyczki udzielone Klientom zajmują dominującą pozycję w strukturze aktywów Grupy (66,6% na dzień 31 grudnia 2017 r.). Łączna wartość kredytów wyniosła 47.411 mln PLN na koniec grudnia 2017 r., co oznacza wzrost o 0,8% w skali roku.

Ten nieznaczny wzrost wynikał jednocześnie z szybszego zmniejszania wielkości portfela kredytów hipotecznych w walutach obcych (-19,6% w ujęciu rocznym, częściowo w wyniku zmian kursów wymiany) i przyśpieszenia tempa wzrostu w pozostałych segmentach, które łącznie zanotowały silny wzrost o 13,7% w ujęciu rocznym (netto). Dzięki tym zmianom udział walutowych kredytów hipotecznych w portfelu ogółem brutto spadł do 30% wg stanu na koniec 2017 roku.

Wartość netto kredytów udzielonych gospodarstwom domowym na koniec grudnia 2017 r. wyniosła 32.013 mln PLN i była niższa o 3,7% w porównaniu do salda zanotowanego w poprzednim roku. Bez uwzględnienia szybkiej amortyzacji walutowych kredytów hipotecznych, wszystkie pozostałe segment zanotowały wysokie stopy wzrostu w ujęciu rocznym: kredyty hipoteczne w złotych, wyjątkowo wysoki wzrost o 19,4% r/r, a kredyty konsumpcyjne o 8,9% r/r. Sprzedaż nowych kredytów hipotecznych w złotych przyśpieszyła w roku 2017 (wzrost rocznej sprzedaży: +183% r/r) osiągając poziom 2.537 mln PLN. Sprzedaż nowych pożyczek gotówkowych była w 2017 roku również wysoka i wyniosła 2.304 mln PLN.

Kredyty dla przedsiębiorstw wyniosły 15.398 mln PLN na koniec grudnia 2017, co oznacza wzrost o 11,8% w ujęciu rocznym. Wzrost ten był bardzo zrównoważony, a tempo wzrostu było wysokie we wszystkich głównych grupach produktów: faktoring (+11%), leasing (+9%) i pozostałe kredyty (+13% r/r). Sprzedaż leasingu i faktoringu wykazywała stały wzrost osiągając rekordowy poziom w IV kw. 2017 roku i zamykając rok wzrostem sprzedaży (w obu przypadkach) na poziomie +15% r/r.

Strukturę i dynamikę kredytów, udzielonych Klientom Grupy, przedstawia poniższa tabela:

Średnie oprocentowanie portfela kredytów Banku w 2017 r. wyniosło 4,11%. Obejmuje to dochód odsetkowy z instrumentów pochodnych zabezpieczających (głównie z transakcji swapów walutowo-procentowych CIRS), w związku z kredytami udzielonymi w walutach zagranicznych, rekompensując niższe, nominalne oprocentowanie przedmiotowych kredytów.

Wartość dłużnych papierów wartościowych wyniosła 19.355 mln PLN na koniec grudnia 2017 i wzrosła znacznie o 1.948 mln PLN (tj. 11,2%) rok do roku. Znaczną część papierów dłużnych (tj. 99,3%) stanowiły obligacje i bony, wyemitowane przez Skarb Państwa i Narodowy Bank Polski (bank centralny). Udział dłużnych papierów wartościowych w aktywach ogółem Grupy wzrósł do 27,2% z poziomu 25,3% na koniec 2016 r., tworząc mocny bufor płynności.

Wartość instrumentów pochodnych (przeznaczonych do obrotu i zabezpieczających) wyniosła łącznie 1.079 mln PLN na koniec grudnia 2017 r., co oznacza wysoki wzrost o 302,6% w porównaniu z 31 grudnia 2016 r., z powodu zmian kursów walutowych (przede wszystkim aprecjacji polskiej waluty względem franka szwajcarskiego).

Kredyty i pożyczki udzielone bankom (w tym lokaty międzybankowe) wyniosły 254 mln PLN na koniec grudnia 2017 r., co oznacza wyraźny spadek o 79,9% r/r z powodu znacząco niższej wartości depozytów zabezpieczających złożonych u banków-kontrahentów w związku z zawartymi transakcjami zabezpieczającymi na instrumenty pochodne, w następstwie zmian wyceny tych kontraktów.

Akcje i inne instrumenty finansowe wyniosły 50 mln PLN na koniec grudnia 2017 r., i stanowiły nieznaczący element bilansu Grupy z udziałem w aktywach na poziomie 0,1%.

Rzeczowe środki trwałe oraz wartości niematerialne Grupy wyniosły 266 mln PLN na koniec grudnia 2017 r., co oznacza wzrost o 17,3% w skali roku.

Łączne nakłady inwestycyjne Grupy w roku 2017 wyniosły 73,5 mln PLN, z czego 21,9 mln PLN przeznaczone na infrastrukturę fizyczną Banku (oddziały, bankomaty, ochronę itp.) oraz 44,0 mln PLN na oprogramowanie i infrastrukturę informatyczną. Pozostała wartość nakładów t.j. 7,6 mln PLN, dotyczy spółek zależnych Banku. Grupa Banku Millennium planuje zwiększyć nakłady inwestycyjne w roku 2018 do kwoty 96,3 mln PLN. Blisko 50% nakładów zostanie przeznaczonych na inwestycje w zakresie IT, w tym dalszy rozwój bankowości internetowej i mobilnej.

Depozyty Klientów stanowiły główną pozycję zobowiązań Grupy i na dzień 31 grudnia 2017 r. stanowiły 90,4% zobowiązań ogółem.

Depozyty Klientów stanowią główne źródło finansowania działalności Grupy i obejmują  głównie środki Klientów, ulokowane na rachunkach bieżących, oszczędnościowych i lokatach terminowych. Na dzień 31 grudnia 2017 r. depozyty Klientów wyniosły 57.273 mln PLN i wzrosły o 2,5% w porównaniu z saldem na dzień 31 grudnia 2016 r.

Depozyty klientów indywidualnych wyniosły 40.344 mln PLN co oznacza wzrost roczny o 1,7%.

Silny wzrost liczby klientów i rachunków wraz z promocją rachunków oszczędnościowych umożliwił osiągnięcie wyraźnego wzrostu wolumenu rachunków bieżących i oszczędnościowych o 9,1% w ujęciu rocznym, a ich udział w depozytach ogółem klientów indywidualnych osiągnął poziom 62%. W tym samym okresie depozyty terminowe klientów indywidualnych spadły o 8,5% rok do roku.

Depozyty przedsiębiorstw i sektora publicznego wyniosły 16.930 mln PLN na dzień 31 grudnia 2017 roku co oznacza wzrost o 4,5% rok do roku. W horyzoncie kwartalnym depozyty przedsiębiorstw wzrosły o 2%. Tak jak w segmencie detalicznym, główną siłą napędową wzrostu pozostają rachunki bieżące: +17% w relacji do stanu na koniec grudnia 2016 r.

Średnie oprocentowanie depozytów, ulokowanych w Banku w roku 2017, wynosiło 1,09%.

Dynamikę depozytów Klientów przedstawia poniższa tabela:

Zobowiązania wobec banków, w tym kredyty otrzymane, na dzień 31 grudnia 2017 r., wyniosły 2.353 mln PLN, stanowiąc 3,7% zobowiązań Grupy. Wartość przedmiotowej pozycji osiągnęła wysoki wzrost o 1.082  mln PLN (tj. o 85,2%) w porównaniu z saldem na dzień 31 grudnia 2016 r., przede wszystkim z powodu wyższej o 1.019 mln zl wartości depozytów innych banków (+274%, głównie pod wpływem wyższej wartości depozytów zabezpieczających od banków–kontrahentów z tytułu transakcji zabezpieczających), podczas gdy saldo kredytów od instytucji finansowych wzrosło o 7,1% rok do roku i wyniosło 961 mln PLN (w przeliczeniu na złote) na dzień 31 grudnia 2017 r. Do pozycji tej zaliczały się kredyty z Europejskiego Banku Odbudowy i Rozwoju oraz Europejskiego Banku Inwestycyjnego (większość z nich w EUR i CHF), z pierwotnymi terminami zapadalności do 8 lat, stanowiące ważne źródło hurtowego finansowania długo i średnioterminowego, otrzymanego przez Grupę.

Zobowiązania finansowe wycenione według wartości godziwej w rachunku zysków i strat oraz instrumenty pochodne obejmowały głównie ujemną wycenę instrumentów pochodnych, przeznaczonych do obrotu oraz zabezpieczających. Na dzień 31 grudnia 2017 r. wartość tej pozycji wyniosła 367 mln PLN i spadła o 1.122 mln PLN, czyli o 75,3%, w porównaniu z saldem na dzień 31 grudnia 2016 r., przede wszystkim w efekcie spadku ujemnej wyceny instrumentów pochodnych zabezpieczających (głównie instrumentów CIRS). Spowodowane to było głównie zmianami kursowymi, co zostało opisane powyżej w tekście dotyczącym wyceny instrumentów pochodnych w aktywach.

Papiery dłużne, wyemitowane przez Grupę na dzień 31 grudnia 2017 r., wyniosły 1.156 mln PLN, co oznacza spadek o 157 mln PLN (czyli o 12,0%) w porównaniu z saldem na dzień 31 grudnia 2016 r. Na koniec grudnia 2017 r. wartość bankowych papierów wartościowych, wyemitowanych przez Bank i będących w posiadaniu Klientów indywidualnych jako produkty oszczędnościowe, wyniosła 247 mln PLN, podczas gdy wartość obligacji Banku, będących głównie w posiadaniu inwestorów instytucjonalnych, wyniosła 631 mln PLN (z których większość o wartości bilansowej 601 mln PLN była notowana na platformie Catalyst – ASO BondSpot Giełdy Papierów Wartościowych w Warszawie). Oprócz bankowych papierów wartościowych i obligacji Banku, podmiot zależny Banku – Millennium Leasing, wyemitował obligacje dla inwestorów prywatnych i instytucjonalnych. Wartość bilansowa obligacji wyemitowanych przez tę spółkę na dzień 31 grudnia 2017 r. wyniosła 278 mln PLN. Głównym powodem rocznego spadku wartości zobowiązań z wyemitowanych papierów wartościowych Grupy były zapadające serie obligacji dla inwestorów instytucjonalnych, częścowo skompensowane przez wyemitowaną nową serię obligacji w czerwcu 2017 r. o całkowitej wartości nominalnej 300 mln PLN.

Wartość długu podporządkowanego wyniosła 702 mln PLN na dzień 31 grudnia 2017 r. i wzrosła o 5,7% w stosunku do salda na koniec 2016 r. Bank wyemitował w grudniu 2017 r. 10-letnie obligacje podporządkowane w PLN o łącznej wartości nominalnej 700 mln PLN w miejsce 10-letnich obligacji podporządkowanych o łącznej wartości nominalnej 150 mln EUR, wyemitowanych przez Bank w grudniu 2007 r., które zapadły w grudniu 2017 r. Nowa emisja obligacji podporządkowanych wzmacnia adekwatność kapitałową Grupy i Banku i stanowi stabilne, długoterminowe finansowanie działalności biznesowej.

Na dzień 31 grudnia 2017 r. kapitał własny Grupy wyniósł 7.773 mln PLN i wzrósł o 831 mln PLN, czyli 12,0% rok do roku. Główną przyczyną wzrostu kapitału był zysk netto, wygenerowany w okresie roku finansowego 2017, bez wypłaty dywidendy za rok 2016, zgodnie z decyzją WZA Banku w dniu 31 marca 2017 r. Wpływ zmian rezerwy z tytułu aktualizacji wyceny na przedmiotowy wzrost był pozytywny (150 mln PLN).

W dniu 24 listopada 2017 r. KNF wydała stanowisko w sprawie polityki dywidendowej banków w roku 2017. Opierając się na niniejszej rekomendacji, Zarząd Banku przedstawi na Walnym Zgromadzeniu Akcjonariuszy propozycję zatrzymania całego zysku netto wypracowanego w roku 2017 r. w kapitałach własnych Banku.

Informacja o poziomie adekwatności kapitałowej jest prezentowana w Rozdziale VIII niniejszego dokumentu i w osobnym raporcie zatytułowanym “Raport w zakresie adekwatności kapitałowej, ryzyka i polityki wynagrodzeń Grupy Kapitałowej Banku Millennium w 2017 roku”.

Na dzień 31 grudnia 2017 r. łączne zobowiązania nieskonsolidowanego Banku wyniosły 63.096 mln PLN i wzrosły o 2,3% w porównaniu z wartością na dzień 31 grudnia 2016 r, zatem w podobnej skali jak w przypadku skonsolidowanej Grupy.

Strukturę zobowiązań i kapitałów własnych Banku oraz zmiany ich elementów składowych przedstawia poniższa tabela: