Standardy i interpretacje przyjęte w roku 2017 oraz nieobowiązujące na dzień bilansowy

Zmiana do MSR 7 obowiązuje dla okresów rocznych rozpoczynających się z dniem 1 stycznia 2017 r. i wprowadza obowiązek ujawnienia uzgodnienia zmian w zobowiązaniach wynikających z działalności finansowej.

Zastosowanie standardu nie miało wpływu na informacje prezentowane w sprawozdaniu finansowym Grupy.

Zmiana do MSR 12 wyjaśnia wymogi dotyczące ujęcia aktywa z tytułu podatku odroczonego od niezrealizowanych strat związanych z instrumentami dłużnymi. Jednostka jest zobligowana ująć aktywa z tytułu podatku odroczonego od niezrealizowanych strat, w sytuacji gdy są one rezultatem dyskontowania przepływów pieniężnych związanych z instrumentem dłużnym z zastosowaniem rynkowej stopy procentowej; także wówczas, gdy zamierza utrzymywać dane instrumenty dłużne do terminu wymagalności, a w momencie otrzymania kwoty nominalnej nie będzie obowiązku zapłaty podatków. Korzyści ekonomiczne odzwierciedlone w aktywie z tytułu podatku odroczonego wynikają z możliwości uzyskania przez posiadacza ww. instrumentów przyszłych zysków (odwracając efekt dyskontowania) bez konieczności zapłaty podatków.

Zmiana do MSR 12 nie miała wpływu na sprawozdanie finansowe Grupy (saldo aktywów z tytułu podatku odroczonego, obciążenie podatkiem odroczonym).

W dniu 24 lipca 2014 roku Rada Międzynarodowych Standardów Rachunkowości wydała nowy Międzynarodowy Standard Sprawozdawczości Finansowej – MSSF 9: „Instrumenty finansowe”, obowiązujący dla rocznych okresów rozpoczynających się 1 stycznia 2018 roku, który zastąpił istniejący Międzynarodowy Standard Rachunkowości 39 „Instrumenty finansowe: ujmowanie i wycena”.

Grupa  w marcu 2016r. uruchomiła projekt wdrożenia MSSF 9, angażujący aktywnie różne jednostki organizacyjne  odpowiedzialne za obszar rachunkowości i sprawozdawczości finansowej oraz zarządzenie ryzykiem, jak również departamenty biznesowe i informatyczne i konsultantów zewnętrznych.

MSSF 9 wprowadził zmiany w zakresie zasad klasyfikacji i wyceny instrumentów finansowych (w szczególności aktywów finansowych) jak również nowe podejście do rachunkowości zabezpieczeń oraz wprowadził nowe standardy w procesie szacowania utraty wartości aktywów finansowych.

Poniżej przedstawiono opis modeli biznesowych oraz standardów rachunkowości dotyczących instrumentów finansowych i rachunkowości zabezpieczeń obowiązujących w Grupie według MSSF9.

Modele wyceny

Zgodnie z wymogami MSSF 9 aktywa finansowe klasyfikowane są w momencie ich początkowego ujęcia (i w dniu wdrożenia MSSF9) do jednej z trzech kategorii:

• Aktywa finansowe wyceniane według zamortyzowanego kosztu (dalej „AC” – Amortised Cost),
• Aktywa finansowe wyceniane w wartości godziwej przez wynik finansowy (dalej „FVTPL” – Fair Value Through Profit & Loss),
• Aktywa finansowe wyceniane w wartości godziwej przez inne całkowite dochody (dalej „FVTOCI” – Fair Value Through Other Comprehensive Income).

Klasyfikacja instrumentów finansowych do jednej w powyższych kategorii przeprowadzana jest na podstawie:

• Modelu biznesowego zarządzania aktywami finansowymi,
• Testu charakterystyki kontraktowych przepływów pieniężnych związanych z aktywami finansowymi (dalej „Test SPPI”).

Test SPPI (Solely Payment of Principal and Interest) ma na celu ocenę charakterystyki kontraktowych przepływów pieniężnych, w celu weryfikacji, czy:

• Warunki umowne powodują powstanie w określonych terminach przepływów pieniężnych, które stanowią tylko i wyłącznie spłatę kapitału i odsetek od tego kapitału,
• Kapitał stanowi wartość godziwą kredytu w momencie jego rozpoznania,
• Odsetki stanowią odzwierciedlenie wartości pieniądza w czasie oraz ryzyka kredytowego, ryzyka płynności, marży Grupy i innych kosztów administracyjnych związanych z wartością kapitału pozostającego do spłaty w danym momencie.

Modele Biznesowe Grupy

Zgodnie z MSSF 9 sposób zarządzania aktywami może zostać przypisany do następujących modeli:

• Held To Collect (dalej „HTC”),
• Both Held to Collect and for Sale (dalej “HTC&FS”),
• Inne, np. działalność tradingowa, zarzadzanie aktywami w oparciu o zmiany wartości godziwej, maksymalizowanie przepływów pieniężnych poprzez sprzedaże.

Model Held To Collect (HTC)

Charakterystyka modelu:

• Celem modelu jest utrzymywanie aktywów finansowych w celu uzyskania kontraktowych przepływów pieniężnych,
• Sprzedaż ma charakter sporadyczny,
• Co do zasady, najniższe poziomy sprzedaży w porównaniu z pozostałymi modelami (pod względem częstotliwości oraz wolumenu).

Warunki dopuszczające sprzedaż w modelu HTC:

• Niska częstotliwość,
• Niski wolumen,
• Sprzedaż związana z ryzykiem kredytowym (sprzedaż spowodowana pogorszeniem jakości kredytowej danego aktywa finansowego do poziomu, w którym nie spełnia wymagań polityki inwestycyjnej).

Sprzedaż posiadająca przynajmniej jedną z powyższych cech nie stanowi przeszkody w zakwalifikowaniu grupy aktywów do modelu HTC.

Wpływ na klasyfikację i wycenę:

Instrumenty przypisane do modelu HTC są klasyfikowane jako wyceniane według zamortyzowanego kosztu pod warunkiem, że spełnione są kryteria Testu SPPI. W następstwie powyższego objęty wyceną według zamortyzowanego kosztu zostanie portfel kredytowy Grupy (za wyjątkiem kredytów nie spełniających testu SPPI) oraz dłużne papiery wartościowych emitowanych przez jednostki samorządu terytorialnego (portfel obligacji komunalnych), klasyfikowanych uprzednio (według MSR39) jako „Dostępne do sprzedaży” (AFS), ponieważ instrumenty te co do zasady utrzymywane są przez Grupę do uzyskania kontraktowych przepływów pieniężnych, a transakcje sprzedaży występują sporadycznie.

Mając na uwadze istniejące rozbieżności interpretacyjne, Grupa w chwili obecnej nie podjęła decyzji o zastosowaniu modelu wyceny FVTPL w odniesieniu do kredytów dla których formuła stopy procentowej oparta jest o mnożnik. Kredyty z taką charakterystyką stanowią około 2% portfela należności Grupy i składają się na nie głównie ekspozycje kart kredytowych i limitu w rachunku bieżącym. Grupa szacuje że ewentualny efekt wyceny tych portfeli do wartości godziwej nie miał by istotnego wpływu na sytuację finansową Grupy a zmieniłby się głównie sposób prezentacji tych kredytów w sprawozdaniu finansowym.

Model Both Held to Collect and for Sale (HTC&FS)

Charakterystyka modelu:

• Integralnymi celami modelu biznesowego są zarówno uzyskanie kontraktowych przepływów pieniężnych, jak i sprzedaż (w szczególności model spełnia założenia HTC&FS, jeśli jego celem jest zarządzanie bieżącymi potrzebami płynnościowymi bieżącego zapotrzebowania płynnościowego, utrzymanie założonego profilu rentowości i / lub dopasowanie czasu trwania (duration) aktywów i zobowiązań finansowych),
• Poziomy sprzedaży są zazwyczaj wyższe niż w modelu HTC.

Wpływ na klasyfikację i wycenę:

Zgodnie z MSSF 9 instrumenty przypisane do modelu HTC&FS są klasyfikowane jako wyceniane w wartości godziwej przez kapitał (FVTOCI) pod warunkiem, że warunki umowne tych instrumentów powodują powstanie w określonych momentach przepływów pieniężnych stanowiących wyłącznie spłatę kapitału oraz odsetek od niespłaconej części kapitału (spełniony jest test SPPI).

Model HTC&FS będzie miał zastosowanie do portfela rządowych papierów wartościowych oraz bonów pieniężnych Narodowego Banku Polskiego (w szczególności portfel płynnościowy i inwestycyjny) oraz innych papierów dłużnych klasyfikowanych jako „Dostępne do sprzedaży” (AFS) według MSR39 (za wyjątkiem obligacji komunalnych przeklasyfikowanych do portfela HTC). Oznacza to, iż klasyfikacja tych instrumentów nie uległa zmianie po wejściu w życie MSSF 9.

Instrumenty kapitałowe (za wyjątkiem podmiotów powiązanych nie objętych zapisami MSSF9) klasyfikowane są jako wyceniane do wartości godziwej przez rachunek zysków i strat  (FVTPL), o ile zgodnie z intencją zarządzających nimi jednostek nie stanowią inwestycji strategicznej, lub według wartości godziwej z odniesieniem skutków wyceny w pozostałych całkowitych dochodach (FVTOCI) w przypadku instrumentów, które nie są utrzymywane w celach handlowych. Decyzja o skorzystaniu z opcji wyceny instrumentów kapitałowych do wartości godziwej z odniesieniem skutków wyceny w pozostałych całkowitych dochodach podejmowana jest przez Grupę w dniu początkowego ujęcia danego instrumentu i stanowi desygnację nieodwołalną (nawet w momencie sprzedaży zysk/strata na transakcji nie jest ujmowana w Rachunku Zysków i Strat). Na moment wdrożenia MSSF9 Grupa desygnowała część inwestycji kapitałowych z portfela inwestycji strategicznych co do których nie jest planowana realizacja zysków ze sprzedaży w średnim horyzoncie czasowym do kategorii wyceny według wartości godziwej ze skutkiem wyceny odnoszonym do pozostałych całkowitych dochodów.

Inne modele

Charakterystyka:

• Model biznesowy nie spełnia założeń modeli HTC oraz HTC&FS.
• Uzyskiwanie przepływów pieniężnych z tytułu odsetek i kapitału nie jest głównym celem modelu biznesowego (nie spełniony test SPPI).

Do tej kategorii należy zaliczyć w szczególności:

• Portfele zarządzane w celu uzyskiwania przepływów pieniężnych ze sprzedaży aktywów, w szczególności „przeznaczone do obrotu”
• Portfele, których wyniki zarządzania oceniane są na podstawie wartości godziwej.

Aktywo finansowe należy uznać za przeznaczone do obrotu, jeśli:

• Zostało nabyte głównie w celu sprzedaży w krótkim terminie,
• W momencie początkowego ujęcia, jest częścią portfela instrumentów finansowych zarządzanych łącznie, dla których istnieją dowody potwierdzające prawidłowość, że w ostatnim czasie faktycznie generowały krótkoterminowe zyski, lub
• Jest instrumentem pochodnym, z wyłączeniem instrumentów pochodnych wyznaczonych do rachunkowości zabezpieczeń i będących efektywnymi instrumentami zabezpieczającymi.

Termin „obrót” oznacza przy tym aktywne i częste zakupy i sprzedaże instrumentów. Cechy te nie stanowią jednak warunku koniecznego, aby zaklasyfikować instrument finansowy jako przeznaczony do obrotu.

Wpływ na klasyfikację i wycenę:

Aktywa finansowe utrzymywane w ramach modeli innych niż HTC lub HTC&FS są wyceniane w wartości godziwej przez rachunek zysków i strat (FVTPL).

Model biznesowy inny niż HTC bądź HTC&FS będzie miał zastosowanie do portfeli następujących aktywów finansowych:

• Instrumenty pochodne,
• Papiery wartościowe przeznaczone do obrotu.

Klasyfikacja tych instrumentów nie uległa zmianie po wejściu w życie MSSF 9 (wycena do wartości godziwej przez rachunek zysków i strat).

Utrata wartości

Ogólne założenia modelu

Od 1 stycznia 2018 roku MSSF 9 zastąpił obowiązujący zgodnie z postanowieniami MSR 39 model utraty wartości funkcjonujący w oparciu o koncepcję „straty poniesionej”, nowym modelem opartym o koncepcję „oczekiwanej straty kredytowej” (ang. expected credit loss, dalej: ECL). Bezpośrednią konsekwencją tej zmiany, jest konieczność liczenia odpisów z tytułu utraty wartości w oparciu o oczekiwane straty kredytowe oraz uwzględniania prognoz i spodziewanych przyszłych warunków ekonomicznych w kontekście oceny ryzyka kredytowego ekspozycji.

Implementowany model utraty wartości ma zastosowanie do składników aktywów finansowych, zakwalifikowanych zgodnie z postanowieniami MSSF 9, jako aktywa finansowe wyceniane wg zamortyzowanego kosztu lub wg wartości godziwej przez pozostałe dochody całkowite, z wyjątkiem instrumentów kapitałowych.

Zgodnie z MSSF 9, ekspozycje kredytowe klasyfikowane są wg następujących kategorii:

• Koszyk 1 – ekspozycje bez utraty wartości, dla których szacowana jest 12-miesięczna oczekiwana strata kredytowa,
• Koszyk 2 – ekspozycje bez utraty wartości, w przypadku których zidentyfikowano znaczący wzrost ryzyka, dla których szacowana jest oczekiwana strata kredytowa w pozostałym okresie życia aktywa finansowego,
• Koszyk 3 – ekspozycje ze zidentyfikowanymi przesłankami utraty wartości, dla których szacowana jest oczekiwana strata kredytowa w pozostałym okresie życia aktywa finansowego.

Identyfikacja znaczącego wzrostu ryzyka kredytowego.

Aktywa w przypadku których nastąpił istotny wzrost ryzyka kredytowego w porównaniu do momentu początkowego ujęcia w bilansie, klasyfikowane są do Koszyka 2. Identyfikacja znaczącego wzrostu ryzyka kredytowego dokonywana jest w oparciu o kryteria jakościowe i ilościowe. Do kryteriów jakościowych zalicza się:

• opóźnienia w spłacie powyżej 30 dni – miara back-stop,
• udzielenie udogodnienia klientowi w trudnej sytuacji finansowej,
• nadanie ratingu proceduralnego,
• podjęcie decyzji związanej z redukcją ryzyka, w przypadku klientów korporacyjnych objętych systemem wczesnego ostrzegania,
• zdarzenia wiążące się ze wzrostem ryzyka tzw. „miękkie przesłanki” utraty wartości, zidentyfikowane w ramach analizy indywidualnej, obejmującej klientów indywidualnie istotnych.

Kryterium ilościowe polega na porównaniu wartości dożywotniego PD, wyznaczonej na moment początkowego ujęcia danej ekspozycji w bilansie, do wartości dożywotniego PD wyznaczonej na bieżącą datę raportową. Przekroczenie empirycznie wyznaczonego progu względnej zmiany wartości dożywotniego PD, skutkuje automatycznym przeniesieniem ekspozycji do Koszyka 2. Z kryterium ilościowego wyłączeni są klienci z łącznym zaangażowaniem na poziomie Grupy >10 mln PLN, jednostki samorządu terytorialnego oraz podmioty zależne od Banku.

Uwzględnienie prognoz dotyczących przyszłych warunków ekonomicznych (ang. forward looking information – FLI)

W procesie kalkulacji oczekiwanych strat kredytowych, Grupa wykorzystuje informacje, dotyczące przyszłych zdarzeń makroekonomicznych. Biuro Analiz Makroekonomicznych sporządza trzy scenariusze makroekonomiczne (bazowy, optymistyczny i pesymistyczny) oraz ustala prawdopodobieństwa ich wystąpienia. Prognozy przekładają się bezpośrednio, bądź pośrednio na szacowane wielkości parametrów, ekspozycji oraz względne zmiany dożywotnich wartości PD.

Ujednolicenie definicji default w Grupie

W oparciu o zapisy MSSF 9.5.5.37, z dniem zastosowania nowego Standardu, definicja utraty wartości (impaired) została dostosowana do bardziej konserwatywnej definicji default, wykorzystywanej w procesie kalkulacji wymogu kapitałowego (w tym metodami IRB). Podstawowa różnica w zapisach obu definicji przed wprowadzeniem zmian związana była z podejściem do kwarantanny dla ekspozycji zrestrukturyzowanych. Podejście stosowane w przypadku definicji default jest bardziej restrykcyjne. Od momentu wdrożenia MSSF 9, Grupa stosuje więc jednolitą definicję niewykonania zobowiązania, zarówno w obszarze kalkulacji kapitału jak i wyznaczania utraty wartości.

Model PD

Model PD, utworzony na potrzeby kalkulacji oczekiwanych strat kredytowych bazuje na danych empirycznych, dotyczących kształtowania się 12-sto miesięcznych stóp default, które następnie przy pomocy odpowiednich metod statystyczno-ekonometrycznych, wykorzystywane są do szacowania dożywotnich wartości PD (z uwzględnieniem FLI). Przyjęta w tym celu segmentacja na poziomie klienta, jest spójna z segmentacją stosowaną na potrzeby kalkulacji wymogu kapitałowego. Ponadto do kalkulacji PD, Bank wykorzystuje informacje o ratingach z wewnętrznych modeli ratingowych. Wartość parametru PD dla szacowania ECL w horyzoncie 12 miesięcy, odpowiada wartości z modeli IRB (po wyłączeniu narzutów konserwatyzmu).

Modele LGD

Używane przez Bank w procesie kalkulacji kapitału, modele LGD dla portfela detalicznego, zostały dostosowane do wymagań MSSF 9 w obszarze szacowania utraty wartości. Główne komponenty tych modeli to prawdopodobieństwo uzdrowienia oraz stopa odzysku, szacowana w oparciu o zdyskontowane przepływy pieniężne. Niezbędne dostosowania do standardu MSSF 9 polegają m.in. na wyłączeniu narzutów konserwatyzmu, kosztów pośrednich, korekty z tytułu spowolnienia gospodarczego. Ponadto zostały zaimplementowane korekty, pozwalające odzwierciedlić bieżącą sytuację gospodarczą oraz wykorzystujące informacje dotyczące przyszłych zdarzeń makroekonomicznych.

W przypadku portfela korporacyjnego opracowany został zupełnie nowy model LGD w pełni spełniający wymagania nowego standardu. Model opiera się na komponencie określającym odzysk sparametryzowany dla głównych typów zabezpieczeń oraz na komponencie określającym stopę odzysku dla części niezabezpieczonej. Wszystkie parametry zostały wyliczone w oparciu o dane historyczne obejmujące zdyskontowane przepływy realizowane przez jednostkę dochodzenia należności gospodarczych.

Model EaD

Wykorzystywany w Grupie model EaD obejmuje kalkulację takich parametrów jak: średnie wykorzystanie limitu (LU), współczynnik konwersji kredytowej (CCF), współczynnik przedpłat, behawioralny czas życia. Segmentacja bazuje na typie klienta (klient detaliczny, korporacyjny, leasingowy) i produktu (produkty z/bez harmonogramu). Jako korektę FLI wykorzystuje się prognozy dotyczące kształtowania się kursów walutowych.

Wpływ na wielkość odpisów

Zwiększenie kwoty odpisów w wyniku zastosowania MSSF 9 było konsekwencją wielu czynników. Do najważniejszych z nich należą:

• Identyfikacja ekspozycji ze znaczącym wzrostem ryzyka (koszyk 2) oraz związana z tym konieczność szacowania odpisów w horyzoncie dożywotnim.
• Wydłużenie okresu identyfikacji straty (ang. Loss Identification Period – LIP) dla ekspozycji w koszyku 1, do 12 miesięcy. Dotychczas Grupa kalkulowała parametry PD w oparciu o wyznaczony empirycznie LIP, który dla wszystkich obserwowanych segmentów był krótszy niż 12 miesięcy.
• Ujednolicenie definicji niewykonania zobowiązania w Grupie.

Zobowiązania finansowe

MSSF 9 nie wprowadził istotnych zmian w zakresie klasyfikacji i wyceny zobowiązań finansowych, w stosunku do MSR 39 – zobowiązania finansowe w dniu ich nabycia lub powstania zalicza się do następujących kategorii:

• zobowiązania finansowe wyceniane w wartości godziwej przez wynik finansowy, lub
• pozostałe zobowiązania finansowe (wyceniane w AC).

Ponadto zgodnie z MSSF 9 zobowiązania finansowe nie podlegają przeklasyfikowaniu.

Rachunkowość zabezpieczeń

W oparciu o zapisy MSSF 9.7.2.21 Grupa podjęła decyzję stanowiącą element polityki rachunkowości o kontynuowaniu stosowania wymogów rachunkowości zabezpieczeń zgodnie z MSR 39 zamiast wymogów wskazanych w MSSF 9. Decyzja ta będzie miała zastosowanie do wszystkich relacji zabezpieczających, dla których Grupa stosuje i będzie stosowała rachunkowość zabezpieczeń w przyszłości.

W związku z powyższym, w zakresie rachunkowości zabezpieczeń, wejście w życie MSSF 9 nie miało wpływu na sytuację finansową Grupy.

Na mocy zapisów MSSF9 Grupa podjęła decyzję o nie przekształcaniu danych porównywalnych  na skutek wdrożenia zmian z obszaru klasyfikacji i wyceny oraz utraty wartości. W efekcie różnice w wartości bilansowej aktywów i zobowiązań finansowych wynikające z wdrożenia MSSF9 zostały ujęte jako korekta kapitałów własnych na dzień 1 stycznia 2018.

Poniżej przedstawiono poglądowy wpływ wdrożenia MSSF 9 na sytuację finansową Grupy. Z uwagi na toczące się dyskusje odnośnie sposobu klasyfikacji i wyceny instrumentów finansowych zawierających mnożnik jak i brak praktyki rynkowej w pozostałych kwestiach, ostateczny efekt wdrożenia MSSF9 może się różnić, Grupa szacuje że ewentualne zmiany byłyby nieistotne.

Kor. 1 – zmiana klasyfikacji aktywów finansowych,

Kor. 2 – zmiana wartości stanu odpisów i korekt z tytułu ryzyka kredytowego,

Kor. 3 – wycena akcji i udziałów mniejszościowych.

Wpływ implementacji MSSF 9 na wielkość współczynników kapitałowych

Grupa oszacowała negatywny wpływ implementacji MSSF9 na współczynniki kapitałowe na nie więcej niż 25 p.b.

Grupa rozważa  zastosowanie okresu przejściowego zgodnie z Rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2017/2395. Grupa poinformowała o tym fakcie odpowiednie Władze Nadzorcze.

Zmiana do MSSF 9 obowiązuje dla okresów rocznych rozpoczynających się z dniem 1 stycznia 2019 r. lub po tej dacie, z możliwością jej wcześniejszego zastosowania. Na skutek zmiany do MSSF 9, jednostki będą mogły wyceniać aktywa finansowe z tak zwanym prawem do wcześniejszej spłaty z negatywnym wynagrodzeniem według zamortyzowanego kosztu lub według wartości godziwej poprzez inne całkowite dochody, jeżeli spełniony jest określony warunek – zamiast dokonywania wyceny według wartości godziwej przez wynik finansowy.

Na dzień sporządzenia niniejszego skonsolidowanego sprawozdania finansowego, zmiana ta nie została jeszcze zatwierdzona przez Unię Europejską.

MSSF 15 „Przychody z umów z klientami” obowiązuje dla okresów rocznych rozpoczynających się 1 stycznia 2018 r. lub po tej dacie.

Zasady przewidziane w MSSF 15 dotyczyć będą wszystkich umów skutkujących przychodami. Fundamentalną zasadą nowego standardu jest ujmowanie przychodów w momencie transferu kontroli nad towarami lub usług na rzecz klienta, w wysokości ceny transakcyjnej. Wszelkie towary lub usługi sprzedawane w pakietach, które da się wyodrębnić w ramach pakietu, należy ujmować oddzielnie, ponadto wszelkie upusty i rabaty dotyczące ceny transakcyjnej należy co do zasady alokować do poszczególnych elementów pakietu. W przypadku, gdy wysokość przychodu jest zmienna, zgodnie z nowym standardem kwoty zmienne są zaliczane do przychodów, o ile istnieje duże prawdopodobieństwo, że w przyszłości nie nastąpi odwrócenie ujęcia przychodu w wyniku przeszacowania wartości. Ponadto, zgodnie z MSSF 15 koszty poniesione w celu pozyskania i zabezpieczenia kontraktu z klientem należy aktywować i rozliczać w czasie przez okres konsumowania korzyści z tego kontraktu.

W ramach przeprowadzonej analizy zidentyfikowano następujące główne rodzaje potencjalnych przychodów i kosztów Grupy, które co do zasady powinny być rozpoznawane zgodnie z MSSF 15:

– przychody zmienne takie jakie premie od wyników,

– przychody ze sprzedaży majątku trwałego,

– opłaty początkowe,

– programy lojalnościowe,

– koszty podlegające kapitalizacji.

W wyniku przeprowadzonych analiz, w szczególności w w/w obszarach działalności Grupy, oraz ze względu na fakt, że znacząca większość przychodów spółek Grupy wynika z działalności regulowanej innymi MSSF (w tym rozpoznawanych w sprawozdaniu finansowym według metody efektywnej stopy procentowej), należy uznać, że zastosowanie zmienionego standardu nie będzie miało znaczącego wpływu na sytuację finansową i wyniki Grupy.

Dodatkowo, z uwagi na fakt iż większość analizowanych przychodów i kosztów ma charakter zmienny, nie jest możliwe dokładne oszacowanie wpływu standardu na wyniki finansowe Grupy.

Objaśnienia do MSSF 15 „Przychody z umów z klientami” zostały opublikowane 12 kwietnia 2016 r. i mają zastosowanie do sprawozdań finansowych sporządzanych po 1 stycznia 2018 r.

Objaśnienia dostarczają dodatkowych informacji i wyjaśnień dotyczących głównych założeń przyjętych w MSSF 15, m.in. na temat identyfikacji osobnych obowiązków, ustalenia czy jednostka pełni rolę pośrednika (agenta), czy też jest głównym dostawcą dóbr i usług (principal) oraz sposobu ewidencji przychodów z tytułu licencji.

Oprócz dodatkowych objaśnień, wprowadzono także zwolnienia i uproszczenia dla jednostek stosujących nowy standard po raz pierwszy.

MSSF 16 „Leasing” obowiązuje dla okresów rocznych rozpoczynających się 1 stycznia 2019 r. lub po tej dacie.

Nowy standard ustanawia zasady ujęcia, wyceny, prezentacji oraz ujawnień dotyczących leasingu. Wszystkie transakcje leasingu skutkują uzyskaniem przez leasingobiorcę prawa do użytkowania aktywa oraz zobowiązania z tytułu obowiązku zapłaty. Tym samym, MSSF 16 znosi klasyfikację leasingu operacyjnego i leasingu finansowego zgodnie z MSR 17 i wprowadza jeden model dla ujęcia księgowego leasingu przez leasingobiorcę. Leasingobiorca będzie zobowiązany ująć: (a) aktywa i zobowiązania dla wszystkich transakcji leasingu zawartych na okres powyżej 12 miesięcy, za wyjątkiem sytuacji, gdy dane aktywo jest niskiej wartości; oraz (b) amortyzację leasingowanego aktywa odrębnie od odsetek od zobowiązania leasingowego w sprawozdaniu z wyników.

MSSF 16 w znaczącej części powtarza regulacje z MSR 17 dotyczące ujęcia księgowego leasingu przez leasingodawcę. W konsekwencji, leasingodawca kontynuuje klasyfikację w podziale na leasing operacyjny i leasing finansowy oraz odpowiednio różnicuje ujęcie księgowe.

Grupa zastosuje MSSF 16 od 1 stycznia 2019 r., a jego wymogi będą skutkować głównie zmianą klasyfikacji i prezentacji umów najmu powierzchni biurowej, w których jednostki Grupy występują w roli leasingobiorcy.

MSSF 17 „Umowy ubezpieczeniowe” został wydany przez Radę Międzynarodowych Standardów Rachunkowości 18 maja 2017 r. i obowiązuje dla okresów rocznych rozpoczynających się 1 stycznia 2021 r. lub po tej dacie.

Nowy MSSF 17 Umowy ubezpieczeniowe zastąpi obecnie obowiązujący MSSF 4, który zezwala na różnorodną praktykę w zakresie rozliczania umów ubezpieczeniowych. MSSF 17 zasadniczo zmieni rachunkowość wszystkich podmiotów, które zajmują się umowami ubezpieczeniowymi i umowami inwestycyjnymi.

Na dzień sporządzenia niniejszego skonsolidowanego sprawozdania finansowego, MSSF17 nie został jeszcze zatwierdzony przez Unię Europejską.

Zmiana do MSSF 2 obowiązuje dla okresów rocznych rozpoczynających się z dniem 1 stycznia 2018 r. lub po tej dacie. Zmiana wprowadza m.in. wytyczne w zakresie wyceny w wartości godziwej zobowiązania z tytułu transakcji opartych na akcjach rozliczanych w środkach pieniężnych, wytyczne dotyczące zmiany klasyfikacji z transakcji opartych na akcjach rozliczanych w środkach pieniężnych na transakcje oparte na akcjach rozliczane w instrumentach kapitałowych, a także wytyczne na temat ujęcia zobowiązania podatkowego pracownika z tytułu transakcji opartych na akcjach.

Na dzień sporządzenia niniejszego skonsolidowanego sprawozdania finansowego, zmiana ta nie została jeszcze zatwierdzona przez Unię Europejską.

Zmiany do MSSF 4 „Umowy ubezpieczeniowe” adresują kwestię zastosowania nowego standardu MSSF 9 „Instrumenty finansowe”. Opublikowane zmiany do MSSF 4 uzupełniają opcje istniejące już w standardach i mają na celu zapobieganie tymczasowym wahaniom wyników jednostek sektora ubezpieczeniowego w związku z wdrożeniem MSSF 9.

Zakres podmiotowy powyższych zmian nie obejmuje jednostek wchodzących w skład Grupy i w konsekwencji nie będą one miały wpływu na jej sprawozdanie finansowe.

Rada Międzynarodowych Standardów Rachunkowości opublikowała w grudniu 2016 r. “Roczne zmiany MSSF 2014-2016”, które zmieniają 3 standardy: MSSF 12 „Ujawnienia udziałów w innych jednostkach”, MSSF 1 „Zastosowanie MSSF po raz pierwszy” oraz MSR 28 „Inwestycje w jednostkach stowarzyszonych”.

Poprawki zawierają wyjaśnienia oraz zmiany dotyczące zakresu standardów, ujmowania oraz wyceny, a także zawierają zmiany terminologiczne i edycyjne.

Na dzień sporządzenia niniejszego skonsolidowanego sprawozdania finansowego, zmiana ta nie została jeszcze zatwierdzona przez Unię Europejską.

Niniejsze zmiany nie dotyczą działalności prowadzonej przez Grupę.

Zmiana obowiązuje dla okresów rocznych rozpoczynających się z dniem 1 stycznia 2019 r. lub po tej dacie. Zmiany do MSR 28 „Inwestycje w jednostkach stowarzyszonych i wspólnych przedsięwzięciach” wyjaśniają, że w odniesieniu do długoterminowych udziałów w jednostce stowarzyszonej lub wspólnym przedsięwzięciu, do których nie stosuje się metody praw własności, spółki stosują MSSF 9. Dodatkowo, Rada opublikowała również przykład ilustrujący zastosowanie wymogów MSSF 9 i MSR 28 do długoterminowych udziałów w jednostce stowarzyszonej lub wspólnym przedsięwzięciu.

Na dzień sporządzenia niniejszego skonsolidowanego sprawozdania finansowego, zmiana ta nie została jeszcze zatwierdzona przez Unię Europejską.

KIMSF 22 wyjaśnia zasady rachunkowości dotyczące transakcji, w ramach których jednostka otrzymuje lub przekazuje zaliczki w walucie obcej. Wytyczne obowiązują dla okresów rocznych rozpoczynających się z dniem 1 stycznia 2018 r. lub po tej dacie.

Na dzień sporządzenia niniejszego skonsolidowanego sprawozdania finansowego, zmiana ta nie została jeszcze zatwierdzona przez Unię Europejską.

KIMSF 23 wyjaśnia wymogi w zakresie rozpoznania i wyceny zawarte w MSR 12 w sytuacji niepewności związanej z ujęciem podatku dochodowego. Wytyczne obowiązują dla okresów rocznych rozpoczynających się z dniem 1 stycznia 2019 r. lub po tej dacie.

Na dzień sporządzenia niniejszego skonsolidowanego sprawozdania finansowego, zmiana ta nie została jeszcze zatwierdzona przez Unię Europejską.

Rada Międzynarodowych Standardów Rachunkowości opublikowała w grudniu 2017 r. “Roczne zmiany MSSF 2015-2017”, które wprowadzają zmiany do 4 standardów: MSSF 3 „Połączenia przedsięwzięć”, MSSF 11 „Wspólne ustalenia umowne”, MSR 12 „Podatek dochodowy” oraz MSR 23 „Koszty finansowania zewnętrznego”.

Poprawki zawierają wyjaśnienia oraz doprecyzowują wytyczne standardów w zakresie ujmowania oraz wyceny.

Na dzień sporządzenia niniejszego skonsolidowanego sprawozdania finansowego, zmiany te nie zostały jeszcze zatwierdzone przez Unię Europejską.