Ryzyko kredytowe
Ryzyko kredytowe oznacza niepewność dotyczącą wywiązania się przez Klienta z zawartych z Grupą umów z zakresu jego finansowania, czyli spłaty w określonym czasie kapitału i odsetek, co może spowodować stratę finansową Grupy.
Realizowana w Grupie polityka kredytowa opiera się na zbiorze następujących zasad:
- centralizacja procesu decyzji kredytowych;
- wykorzystanie określonych modeli scoringowych/ratingowych dla każdego segmentu Klientów/typu produktów;
- wykorzystanie narzędzi informatycznych (workflows) w celu wspomagania procesu kredytowego na wszystkich etapach;
- istnienie wyspecjalizowanych departamentów decyzji kredytowych dla poszczególnych segmentów Klienta;
- regularny monitoring portfela kredytowego, zarówno na poziomie każdej transakcji z osobna w przypadku istotnych ekspozycji, jak również na poziomie sub-portfela kredytowego (ze względu na segment Klienta, typ produktu, kanał dystrybucji, itd.);
- wykorzystanie struktury limitów i sublimitów ekspozycji kredytowej w celu uniknięcia koncentracji ryzyka oraz promowania efektu dywersyfikacji portfela kredytowego;
- istnienie odrębnej jednostki odpowiedzialnej za nadawanie ratingu Klientowi korporacyjnemu, oddzielając tym samym badanie oceny zdolności kredytowej Klienta i przyznanie transakcji kredytowej od oceny jego wiarygodności.
W obszarze ryzyka kredytowego w 2016 r Grupa skoncentrowała się na dostosowaniu zasad polityki kredytowej do zmieniających się warunków gospodarczych oraz doskonaleniu narzędzi i procesów zarządzania ryzykiem kredytowym, a w szczególności:
- uaktualnieniu Strategii ryzyka na lata 2017-2019;
- budowie nowego modelu ratingowego dla klientów korporacyjnych;
- uaktualnieniu klasyfikacji ryzyka branżowego i limitów branżowych;
- optymalizacji metodologii, narzędzi i procesów zarzadzania ryzykiem kredytowym dla klientów detalicznych.
W 2016 roku Bank dokonał sprzedaży portfela bilansowych ekspozycji kredytowych, klasyfikowanych jako z utratą wartości i cechujących się wyższym od przeciętnego poziomem pokrycia, w łącznej kwocie bilansowej 315 mln zł oraz portfela pozabilansowego (wierzytelności spisanych w ciężar rezerw) w kwocie 110 mln zł. Sprzedaż bilansowa dotyczyła portfela korporacyjnego (187 mln zł) oraz detalicznego (128 mln zł).
Jakość portfela kredytowego +
Grupa utrzymuje solidną jakość aktywów portfela kredytowego. Udział kredytów z utratą wartości w skonsolidowanym portfelu zmniejszył się w ciągu roku z 4,61% do 4,50%, znacznie poniżej średniego poziomu w polskim systemie bankowym, a także udział kredytów przeterminowanych o ponad 90 dni zmniejszył się z 2,78% do 2,63%.
Poprawa jakości została zaobserwowana w portfelach korporacyjnych: leasingowym i pozostałych przedsiębiorstw. Udział należności z utratą wartości w portfelu leasingowym spadł do 4,45%, a należności przeterminowanych powyżej 90 dni do 1,34%. Wartość tych wskaźników w portfelu pozostałych przedsiębiorstw spadła odpowiednio do 5,30% i 3,55%.
W dwóch pozostałych portfelach zaobserwowano pewien wzrost wskaźnika kredytów z utratą wartości: w portfelu hipotecznym i nieistotny w niehipotecznych kredytach detalicznych. Jednak jakość portfela kredytów hipotecznych pozostaje bardzo dobra, kredyty z utratą wartości wynoszą 2,47%, a przeterminowane ponad 90 dni 1,18% portfela hipotecznego ogółem. Wskaźnik kredytów z utratą wartości w portfelu hipotecznym na koniec 2016r, w porównaniu do systemu bankowego jest ciągle niższy.
Wskaźnik pokrycia, zdefiniowany jako udział odpisów ogółem w kredytach z utratą wartości, zmniejszył się w ciągu 2016 roku z 66% do 63% (częściowo ze względu na sprzedaż kredytów zagrożonych), a pokrycie kredytów przeterminowanych ponad 90 dni spadło ze 110% do 107%.
Zmiany głównych wskaźników jakości portfela kredytowego Grupy:
Pasek przewijania
znajduje się pod tabelą
| Wskaźniki jakości portfela ogółem | 31.12.2016 | 31.12.2015 |
|---|---|---|
| Kredyty z rozpoznaną utratą wartości (mln zł) | 2 179 | 2 204 |
| Kredyty przeterminowane powyżej 90 dni (mln zł) | 1 273 | 1 331 |
| Odpisy z tytułu utraty wartości (mln zł) | 1 365 | 1 461 |
| Kredyty z rozpoznaną utratą wartości do kredytów ogółem (%) | 4,5% | 4,6% |
| Kredyty przeterminowane pow.90 dni do kredytów ogółem (%) | 2,6% | 2,8% |
| Odpisy z tyt. utraty wartości/kredyty z rozpoznaną utratą wartości (%) | 62,6% | 66,3% |
| Odpisy z tyt. utraty wartości /kredyty przeterminowane powyżej 90 dni (%) | 107,2% | 109,7% |
Jakość portfela kredytowego w poszczególnych rodzajach kredytów:
Pasek przewijania
znajduje się pod tabelą
| Rodzaj kredytu | Kredyty przeterminowane powyżej
90 dni |
Kredyty z utratą wartości | ||
|---|---|---|---|---|
| 31.12.2016 | 31.12.2015 | 31.12.2016 | 31.12.2015 | |
| Hipoteczne | 1,18% | 0,94% | 2,47% | 2,13% |
| Inne dla Klientów detalicznych* | 8,39% | 8,33% | 11,82% | 11,77% |
| Leasing | 1,34% | 1,75% | 4,45% | 4,66% |
| Pozostałe Przedsiębiorstwa | 3,55% | 5,22% | 5,30% | 7,34% |
| Portfel kredytów ogółem | 2,63% | 2,78% | 4,50% | 4,61% |
(*) w tym: Mikrobiznes o obrotach do 5 mln zł
Koncentracja portfela kredytowego +
Biorąc pod uwagę ryzyko koncentracji w poszczególne segmenty i sektory działalności klientów, Grupa zdefiniowała wewnętrzne limity koncentracji zgodnie z apetytem na ryzyko, co zapewnia utrzymanie dobrze zdywersyfikowanego portfela kredytowego.
Główną pozycję w portfelu kredytowym stanowią kredyty hipoteczne (57%) oraz kredyty gotówkowe dla osób fizycznych (10%). Portfel kredytów dla firm (w tym leasing) działających w różnych sektorach: przemysł i budownictwo, transport i komunikacja, handel, pośrednictwo finansowe oraz w sektorze publicznym stanowi 30% i jego szczegółową strukturę przedstawia poniższa tabela:
Pasek przewijania
znajduje się pod tabelą
| Nazwa sektora | 2016
Ekspozycja bilansowa (mln zł) |
Udział
(%) |
2015
Ekspozycja bilansowa (mln zł) |
Udział
(%) |
|---|---|---|---|---|
| Kredyty dla osób fizycznych | 34 084,2 | 70,4% | 33 615,2 | 70,3% |
| Hipoteczne | 27 815,7 | 57,5% | 27 954,6 | 58,4% |
| Gotówkowe | 4 919,0 | 10,1% | 4 437,1 | 9,3% |
| Karty kredytowe I pozostałe | 1 349,5 | 2,8% | 1 223,5 | 2,6% |
| Kredyty dla przedsiębiorstw * | 14 300,7 | 29,6% | 14 215,1 | 29,7% |
| Handel i naprawy | 3 706,8 | 7,7% | 3 900,8 | 8,2% |
| Przetwórstwo przemysłowe | 3 967,2 | 8,2% | 3 845,3 | 8,0% |
| Budownictwo | 914,2 | 1,9% | 1 012,2 | 2,1% |
| Transport i gosp. magazynowa | 2 293,1 | 4,7% | 2 137,8 | 4,5% |
| Administracja publiczna | 308,4 | 0,6% | 394,9 | 0,8% |
| Informacja i komunikacja | 408,9 | 0,8% | 331,3 | 0,7% |
| Usługi pozostałe | 696,7 | 1,4% | 609,8 | 1,3% |
| Działalność finansowa i ubezpieczeniowa | 144,7 | 0,3% | 73,6 | 0,2% |
| Obsługa nieruchomości | 715,7 | 1,5% | 612,6 | 1,3% |
| Działalność profesjonalna, naukowa i techniczna | 337,9 | 0,7% | 334,8 | 0,7% |
| Górnictwo | 118,5 | 0,2% | 233,5 | 0,5% |
| Dostawy wody, ścieki i odpady | 99 | 0,2% | 110,3 | 0,2% |
| Wytwarzanie i zaopatrywanie w energie, gaz i wodę | 111,9 | 0,2% | 180,8 | 0,4% |
| Hotele i restauracje | 157 | 0,3% | 123,3 | 0,3% |
| Edukacja | 31,8 | 0,1% | 47,5 | 0,1% |
| Rolnictwo, leśnictwo, rybołówstwo | 103,6 | 0,2% | 96,7 | 0,2% |
| Opieka zdrowotna, pomoc społeczna | 161,9 | 0,3% | 148,2 | 0,3% |
| Kultura, rekreacja i rozrywka | 23,4 | 0,0% | 21,7 | 0,0% |
| Łącznie kredyty (brutto) | 48 385,0 | 100,0% | 47 830,3 | 100,0% |
(*) w tym: Mikrobiznes o rocznych obrotach do 5 mln zł
Wskaźnik koncentracji 20 największych klientów w portfelu kredytowym Grupy (w tym grup powiązanych ze sobą podmiotów) na koniec 2016 roku wyniósł 5,4% w porównaniu do 5,2% na koniec 2015 roku. Wskaźnik koncentracji 10 największych klientów także uległ nieistotnemu wzrostowi w ciągu 2016 roku z poziomu 3,4% na koniec poprzedniego roku do 3,7% zgodnie z apetytem na ryzyko Banku.
Więcej informacji o zarządzaniu ryzykiem kredytowym znajduje się w rozdziale 8 Raportu finansowego Grupy Kapitałowej Banku Millennium S.A. za okres 12 miesięcy zakończony 31 grudnia 2016 r.