Ekspozycja na ryzyko kredytowe kontrahenta
Ryzyko kredytowe kontrahenta oznacza ryzyko niewykonania zobowiązania przez kontrahenta transakcji, przed ostatecznym rozliczeniem przepływów pieniężnych związanych z tą transakcją.
Ekspozycje na ryzyko kredytowe kontrahenta dotyczą ekspozycji z tytułu instrumentów pochodnych, z tytułu transakcji odkupu, transakcji udzielania lub zaciągania pożyczek papierów wartościowych lub towarów, transakcji z długim terminem rozliczenia oraz transakcji z obowiązkiem uzupełnienia zabezpieczenia kredytowego.
Na koniec 2016 roku w Grupie występowały instrumenty pochodne oraz transakcje z przyrzeczeniem odkupu, natomiast nie występowały transakcje udzielania lub zaciągania pożyczek papierów wartościowych lub towarów, transakcje z długim terminem rozliczenia oraz transakcje z obowiązkiem uzupełnienia zabezpieczenia kredytowego.
Grupa prezentuje ekspozycję na ryzyko kredytowe kontrahenta przede wszystkim z tytułu instrumentów pochodnych zabezpieczających, instrumentów pochodnych wynikających z umów zawartych z klientami oraz transakcji z przyrzeczeniem odkupu.
Poniższa tabela prezentuje kwoty aktywów ważonych ryzykiem i wymogów kapitałowych w zakresie ryzyka kredytowego kontrahenta.
Ryzyko kredytowe kontrahenta - aktywa ważone ryzykiem i wymogi kapitałowe –(tys. PLN) +
Pasek przewijania
znajduje się pod tabelą
| Rodzaj ekspozycji | Portfel | RWA 2016 | Wymogi w zakresie funduszy własnych 2016 |
|---|---|---|---|
| Instrumenty pochodne | Instytucje | 156 251 | 12 500 |
| Instrumenty pochodne | Przedsiębiorstwa | 63 497 | 5 080 |
| Instrumenty pochodne | Detal | 526 | 42 |
| Transakcje z przyrzeczeniem odkupu | Instytucje | 904 | 72 |
| Transakcje z przyrzeczeniem odkupu | Przedsiębiorstwa | 1 104 | 88 |
| Razem | 222 282 | 17 783 |
Kapitał wewnętrzny (Art. 439.a) +
W odniesieniu do metod stosowanych do przypisywania kapitału wewnętrznego do ekspozycji na ryzyko kredytowe kontrahenta, wykorzystywana jest zmodyfikowana metoda Credit Risk+[1], z wykorzystaniem parametrów ryzyka kontrahenta: PD, LGD i EAD.
[1] Statystyczny model ryzyka kredytowego, opracowany przez bank Credit Suisse First Boston
Limity kredytowe +
Limity kredytowe na ekspozycje na ryzyko kredytowe kontrahenta są ustalane w ramach limitów zaangażowania na banki oraz klientów niebankowych będących stronami transakcji.
W odniesieniu do banków, limity zaangażowania są wyznaczane zgodnie z Instrukcją wyznaczania i kontroli limitów zaangażowania wobec banków zagranicznych i krajowych. W przypadku transakcji wymiany walut, swapów walutowych, opcje walutowych, transakcji depozytowych, transakcji FRA, swapów stopy procentowej oraz swapów kapitałowo-odsetkowych („limit na transakcje wymiany walut i depozytowe”) – ustalone są limity cząstkowe, które oznaczają maksymalną kwotę zaangażowania Banku z tytułu nierozliczonych transakcji kupna/sprzedaży walut (spot i terminowych), czynnych (niezwróconych) depozytów terminowych, złożonych w banku zagranicznym lub krajowym (bez uwzględnienia należnych odsetek) oraz pozostałych nierozliczonych transakcji, o których mowa wyżej. Niezależnie od limitów cząstkowych, zostały ustalone limity rozliczeniowe, związane z koncentracją zobowiązań kontrahenta wobec Banku, w ustalonej w terminie ich zawarcia dacie rozliczenia (“data waluty”).
Grupa zawiera także umowy instrumentów pochodnych na zlecenie klientów. W odniesieniu do limitów na transakcje skarbowe (w tym pochodne) zawierane z klientami niebankowymi, ich przyznanie klientowi warunkuje[1] wykonanie przez Banku transakcji pochodnej na zlecenie klienta. Bank wymaga, aby klient ubiegający się o limit skarbowy posiadał zdolność kredytową na dotychczasowe zaangażowanie oraz dodatkowo na kwotę stanowiącą określoną część rozpatrywanego limitu skarbowego, nadany rating ryzyka oraz naturalną ekspozycję klienta, czyli przepływy gotówkowe klienta z tytułu sprzedaży lub zakupu w walucie wymienialnej innej niż złote.
[1] Możliwe jest zawarcie transakcji pod depozyty zabezpieczający, przy braku limitu skarbowego
Zabezpieczenia (Art. 439.b) +
W ramach strategii ustanawiania zabezpieczenia, stosowane są szeroko umowy o dostarczenie zabezpieczenia (International Swaps and Derivatives Agreements) – tzw. umowy CSA (Credit Support Annex), będące aneksami do umów ramowych ISDA.
Bank zawiera transakcje na instrumentach pochodnych z innymi uczestnikami rynku międzybankowego, z którymi ma podpisane umowy ramowe ISDA. Zgodnie z obecną praktyką rynkową wraz z umowami ISDA podpisywane są umowy CSA regulujące kwestie zabezpieczania ekspozycji wynikającej z zawartych transakcji pochodnych. Umowy CSA mają charakter umów bilateralnych i dają symetryczne prawo żądania wniesienia depozytu zabezpieczającego przez stronę, której wycena zawartych instrumentów pochodnych na dany dzień jest ujemna.
Pozycja wynikająca z zawartych transakcji pochodnych z klientami innymi niż klienci bankowi jest niezwłocznie przekazywana do zarządzania przez dealerów rynku międzybankowego i podlega zabezpieczeniu (hedging) transakcją rynku międzybankowego.
Zasady ustalania odpisów na utratę wartości w odniesieniu do ryzyka kredytowego (w tym w zakresie ryzyka kredytowego kontrahenta) są przedstawione w części „Zarządzanie Ryzykiem Finansowym – Ryzyko kredytowe” Rocznego Raportu Finansowego.
Ryzyko niekorzystnych korelacji (Art. 439.c) +
Grupa nie identyfikuje jako istotne ekspozycji na ryzyko niekorzystnych korelacji.
Wpływ wartości zabezpieczenia, jakie musiałby zapewnić bank przy obniżeniu oceny jej wiarygodności kredytowej (Art. 439.d) +
Bank jest stroną umowy pożyczki z Europejskim Bankiem Inwestycyjnym („Finance Contract”). Kwota pożyczki wynosi 100 mln Euro.
Wg stanu na koniec 2016 r. pożyczka zabezpieczona jest obligacjami Skarbu Państwa WZ0118 o wartości nominalnej 623 mln zł.
Zgodnie z zapisami Finance Contract, w przypadku obniżenia ratingu Banku poniżej poziomu BBB- (Fitch, Standard & Poor’s), konieczne jest ustanowienie dodatkowego zastawu w formie i wysokości akceptowalnej dla EIB.
Art. 439.e, 439.f, 439.g, 439.h, 439.i CRR +
Grupa stosuje dla określenia wartości ekspozycji kredytowej z tytułu instrumentów pochodnych metodę wyceny według wartości rynkowej zgodnie z art. 274 CRR.
Kwoty ryzyka kredytowego kontrahenta według tej metody przedstawiono w poniższej tabeli.
Ryzyko kredytowe kontrahenta według metody (tys. PLN)
Pasek przewijania
znajduje się pod tabelą
| Nominalna | Koszt zastąpienia/ bieżąca wartość rynkowa |
Potencjalna przyszła ekspozycja kredytowa |
EEPE (Efektywny Oczekiwany profil Ekspozycji) |
Mnożnik | EAD po CRM (po ograniczeniu ryzyka kredytowego) |
RWA | |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Metoda wyceny wg wartości rynkowej | 372 261 | 0 | 478 523 | 222 282 |
Ryzyko związane z korektą wyceny kredytowej (tys. PLN)
Pasek przewijania
znajduje się pod tabelą
| Wartość ekspozycji |
RWA | |
|---|---|---|
| Portfele objęte metodą zaawansowaną | 0 | 0 |
| (i) komponent VaR (w tym 3x mnożnik) | 0 | |
| (ii) komponent SVaR (w tym 3x mnożnik) | 0 | |
| Wszystkie portfele objęte metodą standardową | 556 060 | 178 130 |
| W oparciu o metodą oryginalnej ekspozycji | 0 | 0 |
| Razem objęte wymogami kapitałowymi CVA | 556 060 | 178 130 |
Wartości godziwe umów z tytułu poszczególnych instrumentów pochodnych, wartości nominalne instrumentów w terminach pozostających do realizacji oraz wycenę pochodnych instrumentów finansowych przedstawiono w notach do Rocznego Raportu Finansowego (Nota 16f).
Dane dotyczące depozytów zabezpieczających i kompensowania należności i zobowiązań na bazie umów ramowych zostały przedstawione w Informacjach uzupełniających do Rocznego Raportu Finansowego.